Przewodnik po Triduum: Wielka Sobota
Wielka Sobota to dzień ciszy i oczekiwania na Zmartwychwstanie Jezusa. W kościołach podobnie jak w Wielki Piątek nie ma Mszy Świętej, a liturgia skupia się na adoracji Najświętszego Sakramentu w Grobie Pańskim.
Tradycyjnie w Wielką Sobotę Kościół podobnie jak w Wielki Piątek nie sprawuje Eucharystii. Chociaż po zachodzie Słońca wprawdzie odprawiane są Mszę Świętą Wigilii Paschalnej, to jednak wchodzi ona już w skład Wielkanocy. W Wielką Sobotę w kościołach odbywa się święcenie pokarmów, tzw. ,,święconka”.
Wigilia Paschalna
Wieczorem, po zapadnięciu zmroku, rozpoczyna się Liturgia Wigilii Paschalnej. Jest to najważniejsza liturgia roku liturgicznego, która celebruje zmartwychwstanie Jezusa. Liturgia składa się z czterech części:
- Liturgii światła,
- Liturgii słowa,
- Liturgii chrzcielnej,
- Liturgii eucharystycznej.
Liturgia światła
Liturgia światła to pierwsza część Wigilii Paschalnej, która rozpoczyna się po zapadnięciu zmroku. Jest to niezwykle symboliczny moment, nawiązujący do zwycięstwa Chrystusa nad ciemnością grzechu i śmiercią. Na zewnątrz kościoła rozpalane jest ognisko. Od ogniska zapala się Paschał – dużą świecę, która symbolizuje Chrystusa Zmartwychwstałego. Na Paschale kapłan kreśli znak krzyża oraz litery alfa (Α) i omega (Ω), symbolizujące początek i koniec. Następnie Kapłan wnosi Paschał do kościoła, śpiewając ,,Światło Chrystusa”, a wierni odpowiadają słowami ,,Bogu niech będą dzięki”. Wierni również zapalają swoje świece od Paschału. Na zakończenie kapłan odśpiewuje Orędzie Paschalne.
Orędzie Paschalne
Orędzie Paschalne, znane również jako Exsultet, to starożytna pieśń śpiewana podczas Wigilii Paschalnej. Jest to jeden z najważniejszych momentów liturgii, zaraz po procesji z Paschałem. Orędzie Paschalne opowiada o historii zbawienia, od stworzenia świata aż do zmartwychwstania Chrystusa. Pieśń podkreśla wspaniałość Bożego dzieła odkupienia świata, począwszy od grzechu Adama, aż do Zbawienia, które dokonało się w Chrystusie.
Liturgia słowa
Liturgia Słowa to druga część Wigilii Paschalnej, która następuje po Liturgii Światła. Składa się ona z dziewięciu czytań z Pisma Świętego, przeplatanych psalmami responsoryjnymi. Liturgia Słowa składa się z siedmiu czytań ze Starego Testamentu oraz dwóch czytań z Nowego Testamentu (Epistoły i Ewangelii). Przed Ewangelią odśpiewane zostaje uroczyste Alleluja. Przed Epistołą uroczyście odsłania się kwiaty oraz nakrywa się ołtarz.
Czytania ze Starego Testamentu:
- Księga Rodzaju (Stworzenie Świata),
- Księga Rodzaju (Ofiara Abrahama),
- Księga Wyjścia (Przejście Izraela przez Morze Czerwone),
- Księga proroka Izajasza (Trwałość przymierza),
- Księga proroka Izajasza (Nowe i wieczne przymierze),
- Księga proroka Barucha (Źródło mądrości),
- Księga proroka Ezechiela (Nowe serce i nowy duch).
Liturgia chrzcielna
Liturgia chrzcielna to trzecia część Wigilii Paschalnej, która następuje po Liturgii Słowa. Jest to czas, kiedy najczęściej w katedrach katechumeni przyjmują chrzest i bierzmowanie. W trakcie Liturgii chrzcielnej wierni odnawiają przyrzeczenia chrzcielne. W trakcie Liturgii chrzcielnej kapłan błogosławi wodę poprzez zanurzenie w niej Paschału.
Procesja rezurekcyjna
Na zakończenie Wigilii Paschalnej wierni obchodzą budynek kościoła w uroczystej procesji rezurekcyjnej. Na czele procesji idzie krzyż z czerwoną stułą, kandelabry oraz ministrant niosący figurę Zmartwychwstałego Chrystusa. Celebrans niesie monstrancję z Najświętszym Sakramentem, a przed nim idą ministranci z rozpalonym kadzidłem. W trakcie procesji dzwonią dzwony kościelne, natomiast wierni śpiewają pieśni wielkanocne.
