Przewodnik po Triduum: Wielki Piątek
Wielki Piątek to drugi dzień Świętego Triduum Paschalnego. Wierni wspominają Mękę i Śmierć Jezusa Chrystusa. To jeden z dwóch dni w ciągu roku, kiedy Kościół nie sprawuje Mszy Świętej. Tego dnia obowiązuje również post ścisły.
Kogo obowiązuje post ścisły?
W Wielki Piątek obowiązuje post ścisły. Jest to nakazany przez Kościół katolicki dzień pokuty i modlitwy, w którym wspomina się Mękę i Śmierć Zbawiciela.
Kodeks Prawa Kanonicznego (kan. 1251-1252) precyzuje, że post ścisły polega na:
- Wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych: Dotyczy to wszystkich wiernych powyżej 14 roku życia,
- Ograniczeniu ilości posiłków (dotyczy osób od 18 do 60 roku życia): Dozwolone jest spożycie trzech posiłków w ciągu dnia, w tym tylko jednego do syta Pozostałe dwa posiłki powinny być lekkie.
Katechizm Kościoła Katolickiego (KKK 1438) naucza, że post jest “praktyką pokutną, która pomaga nam opanować zmysły i umartwiać ducha”. Podkreśla również, że post jest formą modlitwy i jałmużny, która może pomóc nam w zbliżeniu się do Boga.
Należy jednak pamiętać, że istnieją pewne wyjątki od obowiązku postu ścisłego. Dotyczą one osób:
- Chorych,
- Starszych,
- Kobiet w stanie błogosławionym lub karmiących piersią,
- Osób wykonujących ciężką pracę fizyczną.
Ostatnie drogi krzyżowe w tym roku liturgicznym
Wielki Piątek to ostatni piątek przed Wielkanocą. Tego dnia w parafiach odbywają się nabożeństwa drogi krzyżowej, bardzo często o godzinie 15:00, która upamiętnia śmierć Jezusa na krzyżu. Również w niektórych parafiach to nabożeństwo odbywa się w godzinach porannych, tak jest np. w parafii pw. Najświętszego Serca Jezusa w Śremie.
Liturgia Wielkiego Piątku
W Wielki Piątek nie odprawia się Mszy Świętych. Zamiast tego Kościół sprawuje Liturgię Wielkiego Piątku. Najważniejszą różnicą między Mszą Świętą i Liturgią Wielkiego Piątku jest brak przeistoczenia (transsubstancjacji), czyli przemiany chleba i wina w Ciało i Krew Chrystusa. Z tego powodu nie można nazywać tego nabożeństwa Eucharystią. W trakcie Liturgii obowiązuje czerwony kolor szat liturgicznych. Po procesji wejścia, która odbywa się w ciszy wszyscy klęczą, natomiast kapłani leżą krzyżem.
W trakcie Liturgii Słowa pierwsze czytanie z Księgi proroka Izajasza przybliża nam Pieśń o cierpiącym Słudze Jahwe. Drugie czytanie to fragment Listu do Hebrajczyków, który mówi o tym, że Chrystus stał się sprawcą Zbawienia dla wszystkich, którzy Go słuchają. W ramach Ewangelii zostaje odczytywana lub odśpiewywana Męka Pańska według św. Jana z podziałem na role.
Adoracja krzyża
Adoracja Krzyża w Wielki Piątek jest centralnym punktem liturgii tego dnia. Jest to czas głębokiej refleksji nad męką i śmiercią Jezusa Chrystusa oraz dziękczynienia za Zbawienie, które nam ofiarował. Zasłonięty fioletowym suknem krzyż wnoszony jest przed ołtarz w procesji. Celebrans stopniowo odsłania ramiona krzyża, śpiewając trzykrotnie: „Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło zbawienie świata”, na co wierni odpowiadają: „Pójdźmy z pokłonem”. Wierni podchodzą do krzyża, aby go ucałować lub złożyć przed nim pokłon. Mogą również złożyć przy krzyżu swoje modlitwy i intencje.
Komunia Święta
Mimo nie odprawiania tego dnia Mszy Świętej, to wierni w trakcie Liturgii Wielkiego Piątku mają możliwość przyjęcia Komunii Świętej. Do komunikowania wykorzystuje się konsekrowane komunikanty z Wielkiego Czwartku. Pod koniec adoracji krzyża szafarze udają się po Najświętszy Sakrament. Następnie w towarzystwie świec przynoszą cyboria z Najświętszym Sakramentem do prezbiterium. Wierni odmawiają modlitwę Ojcze Nasz, następnie wszyscy klękają na dźwięk kołatki. Celebrans wypowiada słowa: ,,Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata…”. Następnie udzielana zostaje Komunia Święta.
Procesja do grobu
Na zakończenie Liturgii kapłan w asyście świec, trybularza i łódki przenosi Najświętszy Sakrament do Grobu Pańskiego. Od tego momentu aż do Wigilii Paschalnej trwa adoracja. W grobie znajduje się również figura symbolizująca Ciało Jezusa.
Godziny Liturgii Wielkiego Piątku w dekanacie śremskim
- Parafia pw. św. Jakuba Apostoła w Błażejewie: 18:00,
- Parafia pw. św. Michała Archanioła w Błociszewie: po drodze krzyżowej o godzinie 17:00,
- Parafia pw. św. Katarzyny w Brodnicy: 19:00,
- Parafia pw. św. Michała Archanioła w Dolsku: 18:00,
- Parafia pw. `św. Barbary w Jaszkowie: 18:00 (Manieczki), 19:30 (Jaszkowo),
- Parafia pw. NMP Wniebowziętej w Mórce: 19:00,
- Parafia pw. bł. Michała Kozala w Śremie: 20:00,
- Parafia pw. Ducha Świętego w Śremie: 18:00,
- Parafia pw. Najświętszego Serca Jezusa w Śremie: 19:00,
- Parafia pw. NMP Wniebowziętej w Śremie: 18:30,
- Parafia garnizonowa pw. św. Jana z Dukli: 18:00,
- Parafia pw. św. Rocha w Wieszczyczynie: 19:00.
