Zwalczanie maku polnego w uprawach grochu i soi może być prostsze niż myślisz!

Mak polny (Papaver rhoeas) to jeden z najbardziej uciążliwych chwastów w uprawach rolniczych, zwłaszcza w zbożach, grochu i soi. Jego szybki rozwój, wysoka produkcja nasion oraz odporność na niektóre herbicydy sprawiają, że stanowi poważne zagrożenie dla plonów. W przypadku grochu i soi walka z makiem jest szczególnie trudna, ponieważ są to rośliny wrażliwe na wiele środków ochrony roślin. Skuteczna strategia wymaga więc połączenia różnych metod.

Charakterystyka maku polnego

Mak polny to roślina jednoroczna, rozmnażająca się wyłącznie generatywnie poprzez nasiona. Może wytwarzać nawet 10–20 tysięcy nasion na jednej roślinie, które pozostają żywotne w glebie przez wiele lat. Kiełkuje głównie wczesną wiosną, choć w sprzyjających warunkach może także jesienią. Ma silną zdolność do szybkiego zagłuszania roślin uprawnych, konkurując o światło, wodę i składniki pokarmowe.

Metody zwalczania maku polnego w grochu i soi

1. Zwalczanie agrotechniczne

• Płodozmian – Właściwie zaplanowany płodozmian ogranicza presję maku. Włączanie roślin okopowych i zbóż ozimych w rotację upraw zmniejsza populację chwastów.
• Uprawa uproszczona i orka – Głębokie przyorywanie nasion ogranicza ich zdolność kiełkowania. W systemach uproszczonych większe znaczenie ma odpowiednie zarządzanie siewem i terminowe zabiegi.
• Przygotowanie gleby – Wczesne zniszczenie wschodów chwastów przed siewem (tzw. „fałszywa rola”) pozwala na ich skuteczne mechaniczne usunięcie.

2. Zwalczanie mechaniczne

• Bronowanie i pielęgnacja międzyrzędowa – W uprawach soi i grochu można stosować bronowanie na wczesnym etapie wzrostu roślin lub pielęgnację międzyrzędową. Wymaga to jednak dużej precyzji, aby nie uszkodzić roślin uprawnych.

3. Zwalczanie chemiczne

Skuteczność ochrony chemicznej zależy od prawidłowego doboru herbicydów oraz momentu ich stosowania:

• W grochu:
• Przedwschodowo można stosować herbicydy zawierające substancje takie jak pendimetalina, metobromuron czy linuron.
• Po wschodach (faza 2–4 liści grochu) można stosować niektóre preparaty selektywne np. bentazon.
• W soi:
• Bardzo dobre efekty dają zabiegi przedwschodowe z użyciem substancji takich jak metrybuzyna (uwaga na odmianową wrażliwość soi) lub flumetsulam.
• Po wschodach skuteczne mogą być środki na bazie bentazonu lub niektóre mieszaniny z imazamoxem, przy zachowaniu ścisłych terminów aplikacji.

Uwaga: Mak polny w niektórych rejonach wykazuje odporność na substancje z grupy inhibitorów ALS (np. sulfonylomoczniki), dlatego ważne jest stosowanie rotacji środków o różnych mechanizmach działania. Warto wypróbować herbicyd Zemax 40 SL

4. Zwalczanie integrowane (IPM)

W nowoczesnych gospodarstwach rolnych kluczowe jest łączenie różnych metod zwalczania:

• monitorowanie pola i progów ekonomicznej szkodliwości,
• stosowanie naprzemiennie metod agrotechnicznych i chemicznych,
• unikanie nadmiernej zależności od pojedynczych herbicydów.

Wnioski

Walka z makiem polnym w grochu i soi jest wymagająca, ale możliwa przy zastosowaniu kompleksowych działań. Kluczowe znaczenie ma wczesne rozpoznanie zagrożenia, wykorzystanie skutecznych zabiegów przedwschodowych oraz integrowanie różnych metod uprawy i ochrony roślin. W przyszłości coraz większego znaczenia nabierze też precyzyjne rolnictwo i nowe technologie wspierające kontrolę chwastów bez nadmiernego użycia środków chemicznych.